FORUM GEOLOGICZNE

chief

pewni pytanko dla was będzie banalne (lecz nie dla mnie), mianowicie
1.skąd biorą się ogniska (zbiorniki) magmy w litosferze z których może dojść do wydostania się jej na powierzchnie, czy są połączone jakoś z astenosferą i jest stały dopływ, czy może jakieś topnienie cząstkowe ?

2.powstanie np. batolitu wiąże się z intruzją magmy w skały np. przeobrażeniowe. Oczywiście skały przeobrażeniowe potem stanowią osłonę skał plutonicznych, ale jak to jest na spodzie batolitu ?, czy dociera on spodem do astenosfery ?, jak nie to jakie skały podścielają od dołu batolit ?

Leon · Gość

2. czytalem w kilku pozycjach, ze spag batolitu jest praktycznie nieosiagalny; nie wiem czy jakies skaly podscielaja batolit od spodu, ale przypuszczam, ze dociera on spagiem do astenosfery

1. przypuszczam, ze odpowiedzialne za to sa prady konwekcyjne w astenosferze, w strefie kompresji i/lub powstawanie tzw. 'plam goraca'

chief

Łukasz

Gość

Kenny

ehh
1 zbiorniki magmy powstaja w skutek topienia materialu skorupy w glebokich parciach ziemi ( granica astenosfery i litosfery) pod gorami tam gdzie powstaje magma kwasna topiona jest skorupa oceaniczna bogata w wode i inne gazy powstaje magma pierwotna ktora wedrujac ku powieszchni zmienia sklad zawarta w magmie woda i inne gazy np CO2 odpowiedzialne sa ze erupcje wulkaniczne
w przypadku magm zasadowych (hawaje) nastepuje czesciowe przettopienie skorupy alemagma powstala nie pochodzi wyloncznie ze skorupy czesc jej dostarczonajest wraz z piuropuszem ciepla z astenosfery o czym swiadcza porwaki perydotytow
2 batolity przyjmuje sie ze nie maja spagu (spag nieznany) wiedz smialo mozna powiedziec ze sa one w trakcie powstawania polonczone z astenosfera ale skaly tworzace batolit to zarowno przetopione skaly plaszcza jak i skorupy ( wzbogazenie w pierwiastki lekkie typu tlen Na AL Ca itp pierwiastki ciezkie Fe Ni i inne metale z plaszcza) pozdrawiam

chief

Łukasz

A co jest pomiędzy takim batolitem a astenosferą? Jeżeli sa połączone, to coś powinno być ?

Kenny

no tak bo skorupa +- odpowiada litosferze wiedz jak morze byc granica midzy litosfera a litosfera ??
a co jwest miedzy bastolitem a astenosfera?? jak dla mnie to batolit ze wzglkedy na wlasciwosci jest joz astenosfera a pak na powaznie moho??

Łukasz

jerzas

Gość

Chwila, chwila...
Co Wy rozumiecie pod pojęciem batolit??
Czy ciało magmowe/ skalne które siedzi sobie gdzieś w litosferze, czy mówicie koniecznie o skale kwaśnej? Czy chodzi Wam o komory magmowe jakiegokolwiek typu??

Bardzo upraszczając sprawę można powiedzieć, że magma może mieć pochodzenie płaszczowe lub być wytopiona w skorupie.

Np. wyobraźmy sobie kolozję kontynentów (np. płw. Dekański + Azja) zderzenie powoduje duże pogrubienie skorupy i ogromne naprężenia (ciśnienie) po ustaniu najsilniejszych ruchów górotwórczych następuje relaksacja (dekompresja). Jak wiadomo obniżające się ciśnienie jest jednym z czynników powodujących wytopienie (obok wzrostu temperatury i "nawodnienia" skały). Więc w miejscach gdzie dekompresja jest najsilniejsz może dojść do przetopienia starszych skał budujących skorupę kontynentalną (osadowych, magmowych czy metamorficznych) przy takim wytopieniu praktycznie nie musi być rzadnego udziału płaszcza a tworzą się ogromne ciała magmowe (batolity jak kto woli) ( np. "leukogranity" Himalajów) i one zwykle nie mają połączenia z płaszczem.

W strefach subdukcji (jak kolega pisał wcześniej) jest trochę inaczej. Tutaj zimna i wilgotna skorupa oceaniczna podchodzi np. pod skorupę kontynentalną. Dehydratacja minerałow z skorupy oc. powoduje uwolnienie wody która migrując przez tzw. klin płaszcza czyli ten obszar między subdukowaną skorupą oc. a skorupą kontynentalną powoduje wytopienie w płaszczu i magma pierwotna przepływając do góry powoduje wytopienie w skorupie no i znowu mogą powstać wielkie batolity magm kwaśnych lub obojętnych, które tym razem mają już coś wspólnego z płaszczem (może nastąpić mieszanie magmy pierwotnej z tą nową magmą kwaśniejszą powstającą w skorupie), no i być może (ale kto to wie Wink

nie ma ostrej granicy między batolitem magm kwaśnych a tymi stopami z płaszcza. Tak np. powstały ogromne batolity w Andach. A propos wylewów law, twierdzi się (nie zacytuje teraz bo nie pamiętam), że istnienie tych granitoidowych batolitów np. Chilijskich powoduje, wpływa jakoś na wulkanizm (często andezytowy) Andyjski.

Zupełnie inna sytuacja jest jeśli rozpatruje się komory magmowe np. pod strefami ryftów. Tam dekompresja powodowana rozchodzniem się płyt np. na Atlantyku prowadzi do wytopienia płytkich części płaszcza i praktycznie bezpośrednio magma bazaltowa wydostaje się na powierzchnię, tylko okresowo gromadząc się w komorach magmowych większych lub mniejszych (to zależy od tempa spreadingu); czyli zasilanie komory magmowej nowym porcjami stopu występuje praktycznie cały czas, a właściwie to pewnie nie ma ostrej granicy między spodem komory a płaszczem (astenosferą). Wiadać to np. w kompleksach ofiolitowych gdzie przecież skały takie jak gabra, które wykrystalizowały w komorze magmowej praktycznie płynnie przechodzą w perydotyty płaszczowe.

To tylko 3 przypadki kiedy magma gromadzi się w skorupie, tworząc batolity czy komory magmowe. To oczywiście tylko typowe modele a jak jest to przecież nikt nie wie Wink

Pozdrawiam

Gość

Uuu.. ale się rozpisałam, sorki, że tak dużo!
Pewnie nie będzie się Wam chciało czytać....

chief

mnie się chciało Smile

Kenny

he he to se uzupelnilem pewne braki wiedzy dzieki Smile

no i dalej niewiemy co jes ze spagiiemn batolitu..
defacto mnie uczyli ze jest "nieokreslony" stad te wszystkie rozwodzenia

exiled · Dołączył: 15 Mar 2006 Posty: 36 Przeczytał: 0 tematów

no tak, zauwazylem ostatnio dosc niezdrowa tendencje przypisywania astenosferze niesamowitych wlasnosci i jakoby byla ona odpowiedzialna za wszelka dzialalnosc wulkaniczna na powierzchni Ziemi, a nadto odpowiedzialna za ruch kier litosfery...
otoz najnowsze tomografie plaszcza wskazuja wyraznie ze zarowno plaszcz dolny jak i gorny (takze astenosfera, ktora dodatkowo jest lateralnie bardzo nieciagla) nie jest "zrodlem" aktywnosci wulkanicznej na Ziemi.
Zrodlo lezy o wiele glebiej, a mianowicie w strefie D'', przynajmniej jesli chodzi o wielkszosc plam goraca - za wiekszosc z nich odpowiedzialna jest transmisja zarowno ciepla jak i materii przez dwa najwieksze pioropusze plaszcza - pacyficzny i afrykanski.
Przykladowo: bardzo waski piorpusz hawajski jest zakorzeniony w strefie D'' i jakkolwiek koncowy produkt jest formowany w gornym plaszczu to przyczyna lezy wlasnie w niej.
To tak jak z absurdalnym przekonaniem, ze kry skorupy oceanicznej zanuzaja sie w plaszczu i ulegaja przetopieniu (na tej podstawie okreslono transfer materii wewnatrz plaszcza i zdefiniowano komorki konwekcyjne) a rzeczywistosc ukazuje ze docieraja one do granicy jadra zewnetrznego i nadal sa "zimne" Smile

Gość · Wysłany: Czw 10:16, 16 Mar 2006 Temat postu:

Co to jest strefa D i gdzie leży??
W ogóle to gdzie mogłabym poczytać o tych informacjach, które podajesz???
Szczerze mówiąc napisałeś tu niektóre rzeczy zupełnie nowe dla mnie, to ze znaczeniem głębszych partii płaszcza to rzeczywiście słyszałam, ale to jest dla mnie nowością:

chief · Wysłany: Czw 12:18, 16 Mar 2006 Temat postu:

noo, ja też jestem ciekaw Smile

exiled · Dołączył: 15 Mar 2006 Posty: 36 Przeczytał: 0 tematów

no wlasnie, jesli chodzi o dane z tomografii plaszcza to niestety w polskiej literaturze nie spotkalem sie z tymi danymi, w zasadzie wszystkie "zdjecia" i animacje, ktore mialem okazje zobaczyc byly anglojezyczne
takie badania nad zroznicowaniem plaszcza sa prowadzone z tego co wiem juz ladnych "paru lat", natomiast ich prezentacja graficzna, przynajmniej ta ktora ja widzialem ukazuje sie stopniowo dopiero od kilku lat w zachodnich pismach naukowych (mowimy tu o poczatku lat 90)
wystarczy w wyszukiwarce grafiki google wpisac earth tomography, na tamtych schematach wyraznie widac pioropusze w zasadzie najbardziej odpowiedzialne za "zycie naszej planety" (ale mi sie napisalo Wink

)
co do strefy D" - to warstwa materi powstala na granicy plaszcza i jadra, w wyniku ich wzajemnych reakcji chemicznych, jest niejednorodna i tworzy coś na kształt fal, prawdopodobnie jest mobilna, ale to tylko przypuszczenia
Sorka, ale te definicje skrecilem czesciowo z glowy bo mam trudnosc w odszukaniu moich papierow (balagan Laughing

)
wpiszcie D'' layer - ale w necie trudno odszukac, moze dlatego, ze w wielu jezykach jest nieszczesny przedrostek D' Rolling Eyes

co do kier skorupy oceanicznej przez lata wierzono, ze zatapiaja sie w plaszczu i w koncu ulegaja przetopieniu - to latwo dawalo przekonanie o zasadnosci pelnej cyrkulacji materii w plaszczu, a konsekwencji o wielokrotnych cyklach diastroficznych odnawiajacych skorupe. jednak wyniki ostatnich badan stref subdukcji wykazaly ze po czesciowym obtopieniu i dehydratacji kry ulegaja fragmentacji i splywaja sobie powoli wglab plaszcza, jednak nie ulegaja przetopieniu - zbyt niska T - co sie z nimi dalej dzieje do konca nie wiadomo, ale uzasadnione jest przekonanie ze dryfuja nad granica jadra zewnetrznego tak dlugo az natrafia na warunki umozliwiajace ich wynurzenie i przetopienie - oczywiscie to podwaza w zrozumialy sposob zakladane przez nas tempo "wymiany" skorupy i oczywiscie stalo sie niesamowicie produktywna pozywka dla ekspansjonistow...

chief · Wysłany: Czw 20:57, 16 Mar 2006 Temat postu:

no dobra ale w płaszczu poniżej astenosfery jest mezosfera, która jest ponoć w stanie stałym, to jak

cytat:
"kry ulegaja fragmentacji i splywaja sobie powoli wglab plaszcza"
i
"uzasadnione jest przekonanie ze dryfuja nad granica jadra zewnetrznego"

exiled · Dołączył: 15 Mar 2006 Posty: 36 Przeczytał: 0 tematów

zapominasz o tym, ze cos co jest w stanie stalym, nie oznacza ze nie jest w stanie plastycznym...
poza tym jak wykazaly badania plaszcz jest termicznie wysoce niejednorodny (w ujeciu lateralnym), dlatego w niektorych miejscach pozwala na dotarcie zimnych skal skorupy do granicy jadra - zauwaz ze spektakularne strefy subdukcji sa zlokalizowane na granicach pioropuszy (tworza swego rodzaju formy podobne do grzybow), dlatego tez uzasadnione jest przekonanie ze moga one pomagac "wpychac" te skaly glebiej...
poza tym laczenie mezosfery z astenosfera jest lekka przesada - sa od siebie za bardzo oddalone Wink

chief · Wysłany: Czw 21:57, 16 Mar 2006 Temat postu:

exiled · Dołączył: 15 Mar 2006 Posty: 36 Przeczytał: 0 tematów

odpowiem ci na twoje pierwsze bledne spostrzezenie pytaniem: czy plastelina jest woda? jesli nie pasuje ci okreslenie stan plastyczny mozna zrobic maly myk i uzywac okreslenia stan kwaziplastyczny albo uplastyczniony...co moim zdaniem sprowadza sie do tego samego...
druga rzecz - wszystko co wiemy o astenosferze to tyle, ze jest to nieciagla lateralnie "strefa malych predkosci", co oczywiscie nie oznacza ze jest ona plynna...zwroc uwage na tabelke, ktora zamiesciles - na roznice v fali pomiedzy jadrem zewnetrznym, ktore jest naprawede plynne a astenosfera...zaklada sie ze a' moze byc miejscami uplynniona...ale nie jest ona strefa plynna...
pokazujac tabelke odwolujesz sie do zrodla bardzo szanowanego, ale niestety nieaktualnego, otoz panowie Rysiu i Wojtek w swojej tabelce utozsamili jakgdyby mezosfere z calym plaszczem wewnetrznym, co jest oczywiscie naduzyciem, poniewaz siega ono do glebokosci 650 km a mezosfera od 650 do 400, a na dodatek utozsamili plaszcz zewnetrzny z astenosfera, co jest rowniez naduzyciem, gdyz plaszcz zewnetrzny siega od 400 do +/- 60 km, z czego astenosfera zajmuje w nim pozycje posrednia pomiedzy zestalona warstwa perydotytowa a plaszczem wlasciwym...
kolejna rzecz: caly plaszcz jest cialem sprezystym - dzieki tej wlasciwosci w ogole go zdefiniowalismy, wiekszy problem jest z jadrem, dlatego uwazamy ze jest plynne (zewnetrzne) bo nie mamy na tej glebokosci juz zadnego rekordu, dlaczego uwazamy ze jadro wewnetrzne jest stale - bo tak radzi nam zdrowa logika (fizyka)...
teraz dochodzimy do tego co pisalem w ostatnim poscie: gestosc, a zarazem lepkosc materii w mezosferze nie pozwala skalom subdukowanym na dotarcie w glebsze rejony dolnego plaszcza, jednak tak sie dzieje, co miedzy innymi jest dowodem na to, ze tak jak caly plaszcz jest ona termicznie niejednorodna i istnieja miejsca, w ktorych dochodzi to takich "przerwan"...

chief · Wysłany: Sob 13:37, 18 Mar 2006 Temat postu:

chief · Wysłany: Sob 13:45, 18 Mar 2006 Temat postu:

exiled · Dołączył: 15 Mar 2006 Posty: 36 Przeczytał: 0 tematów

dlatego trzeba wyposrodkowac i sluchac tego co mowi poznań Cool

TomekG · Dołączył: 13 Gru 2005 Posty: 20 Przeczytał: 0 tematów

Witam!

Na początek mam dwa pytania:
1. Jaka jest obecnie rozdzielczość pozioma i pionowa wyników tomografii sejsm. płaszcza Ziemi?
2. Jeżeli taka subdukująca płyta oceaniczna jest najpierw "odwodniona", potem "odgazowana", potem jeszcze ulega przemianom fazowym (do spinelu, a poniżej 660 km do struktury perowskitu), no właśnie - to co z niej zostaje, żeby nadal traktować ją jako jakąś odrębną masę gdzieś-tam w dolnym płaszczu?

Teraz kilka wątpliwoścido do tego, co napisał (MSZ niekiedy dość poetycko) exilled:

1. Z jądra pochodzi 10-20% ciepła, zaś strumień ciepła pochodzący z plam gorąca wynosi ok. 6% strumienia cieplnego z płaszcza. Czy naprawdę reszta energii cieplnej idzie tylko na "świecenie", tzn. nie bierze w ogóle udziału w procesach magmowych?
2. Natura warstwy D" jest, zdaje się, mocno hipotetyczna i jest kilka modeli dobrze symulujących jej budowę. Ale nawet biorąc pod uwagę najbardziej "popularny" - warstwy o grubości 150-200 km: czy taka warstwa na głębokości 2900 km miałaby być głównym źródłem aktywności Ziemi?
3. Część plam gorąca (ZTCP spora, bo koło połowy z tzw. długiej listy) ma źrodło powyżej granicy 660 km, czyli w górnym płaszczu.
4. Są jeszcze takie drobiazgi, jak dane geochemiczne. Choćby: zwykle uważa się, że bazalty OIB i MORB mają różne źródła i pochodzenie. (Pisała już zresztą o tym Irena).
5. Pochodzenie granitoidów z dolnego płaszcza to śmiała teza.
6. Jest książka L. Czechowskiego z 1994 r.

Parafrazując artystę (MSPANC), zauważyłem niezdrową tendencję przypisywania warstwie D" niesamowitych własności ;-)

A bardziej serio: zmierzam do tego, że za życie naszej planety odpowiada cała planeta. Warstwa D" jest jedną z manifestacji bardzo ogólnego, złożonego i nie do końca poznanego procesu (sam nagle nawiązałeś do koncepcji rozszerzania Ziemi).

Pozdrawiam - Tomek