FORUM GEOLOGICZNE

moozg

Rezerwat geologiczny o powierzchni 25 ha, utworzony w 1958r.

Lokalizacja: Góra Miedzianka położona jest w paśmie Chęcińskim, na północny-zachód od Chęcin, w pobliżu Zajączkowa.

Opis: Masyw Miedzianki tworzą dwa skaliste wierzchołki: wschodni - najwyższy liczący 354 m n.p.m., oraz drugi niższy, zachodni o wysokości 350 m. masyw wybitnie wyróżnia się w otoczeniu swym skalistym szczytem, oraz stosunkowo skąpą roślinnością drzewiastą, co dodaje walorów krajobrazowych rezerwatowi. Na stokach, zwłaszcza południowym i północnym, widoczne są ślady dawnego górnictwa w postaci zapadniętych szybików, hałd, sztolni itp. Na stoku północnym widoczna jest jeszcze dosyć świeża hałda oraz sztolnia "Zofia" położona zaraz powyżej zwałowiska, natomiast u południowo-wschodniego podnóża góry zachowała się stalowa konstrukcja wieży wyciągowej szybu. Miedzianka już od XIV wieku była ważnym ośrodkiem górniczym, w którym wydobywano rudy miedzi, w historii wielokrotnie kopalnie zaprzestawały i wznawiały działalność by ostatecznie w okresie I Wojny Światowej zakończyć wydobycie. Na południowo-wschodnim stoku zlokalizowane są też dwa wyrobiska - jednym z nich jest stara piaskownia, a drugim kamieniołom, w którym można odnaleźć ślady mineralizacji kruszcowej.

Geologia: Budowa geologiczna rejonu Miedzianki jest niezwykle skomplikowana, bowiem stykają się tu dwie wielkie jednostki: trzon paleozoiczny oraz obrzeżenie mezozoiczne Gór Świętokrzyskich. Góra Miedzianka należy do trzonu paleozoicznego i jest położona w południowym skrzydle antykliny chęcińskiej, która w tym miejscu zanurza się w kierunku zachodnim, pod utwory mezozoiczne. Interesujący jest fakt, że warstwy wapieni na Miedziance zapadają zarówno na południe (właściwie dla całego południowego skrzydła antykliny chęcińskiej) jak i na północ co jest spowodowane wstecznym obaleniem mas skalnych skrzydła w kierunku północnym na kambryjskie utwory jądra antykliny oraz licznymi uskokami i odkuciami. Na taki melanż tektoniczny nałożyły się tu dwie orogenezy - waryscyjska, gdy został sfałdowany cały trzon paleozoiczny, oraz alpejska (faza laramijska) gdy ostatecznie Góry Świętokrzyskie zostały wydźwignięte.
Utwory budujące wyniosłość Miedzianki to głównie wapienie serii stromatoporoidowo-koralowcowej z zazębiającymi się wapieniami płytowymi dewonu środkowego i górnego (żywet, fran) z lokalnie wyciśniętymi utworami marglisto-łupkowymi famenu (np. w kamieniołomie na SE zboczu). Podnóże od południa i zachodu budują już skały obrzeżenia mezozoicznego - piaskowce i iły triasowe facji pstrego piaskowca.
Ze skomplikowaną tektonika masywu związane jest złoże rud miedzi. Mineralizacja rozwinęła się głównie w sieci podłużnych spękań i uskoków o azymutach w granicach 130-145 stopni (podobny przebieg mają też główne wyrobiska). Złoże tworzą żyły kalcytowe z wtrąceniami siarczków (chalkozyn, chalkopiryt, tennantyt - miedziankit, galena, gersdorfit i inne) - jest to złoże pierwotne, powstałe na drodze hydrotermalnej, któremu przypisuje się wiek powstania w/w spękań i uskoków czyli okres fałdowań waryscyjskich. Eksploatacji jednak podlegało w większości złoże wtórne, związane z działalnością wód opadowych i utlenianiem złoża pierwotnego. W efekcie powstało wiele nowych minerałów będących także kruszcami miedzi - impregnowały one skały dewońskie a także wypełniały pustki krasowe. Najpospolitszymi minerałami złoża wtórnego są węglany miedzi: niebieski azuryt oraz zielony malachit, które dość łatwo można odnaleźć na hałdach w otoczeniu góry.
Ciekawostką rezerwatu są tu także wysoko zalegające piaski pochodzenia lodowcowego, zwane piaskami wysokiego zasypania - aktualnie odchodzi się od takiego określenia przyjmując, że są to piaski kemowe, powstałe w czasie gdy lodowiec (zlodowacenie środkowopolskie) opierał się o masyw i na granicy ze skałą deponowany był materiał piaszczysty.

Widok na zachodnia ścianę kamieniołomu na SE zboczu Miedzianki

Skalista grań i wierzchołek zachodni widziany od wschodu.

Dewońskie wapienie na szczycie

Widok ze szczytu w kierunku południowo-wschodnim, za skalistą grania widoczna Dolina Chęcińska

Miedzianka od południa

Dwa wierzchołki Miedzianki i hałda na zboczu - widok od północy

Poludniowe stoki

Haldy u podnóża poludniowego stoku

Jedna z jaskiń

moozg

linki:

Miedzianka w Wikipedii

Piotr Przybyszewski

Dzięki za fajne materialy dotyczące Miedzianki. Mało brakowało abym się wybrał tam podczas mojego ostatniego pobytu w Chęcinach w połowie sierpnia. Nie dało sie jednak, bo byliśmy zakwaterowani w schronisku młodzieżowym razem z początkujaca młodziezowa orkierstą dętą. Wytrzymaliśmy tylko trzy dni, bo ćwiczyli rowneiż po nocach - atcy ambitni. Jeśli pogoda dopisze, to może uda sie w ten weekend, przy okazji eksploracji karbonu w Galęzicach. Wtedy twoje materiały przydadza się. napiszę jak będe miał coś interesującego.

Pozdrowienia
Piotr Przybyszewski

TomX

Dodam, że część chodników w Sztolni Zofii to poszerzone pracami górniczymi naturalne korytarze jaskiniowe.

źródło: [link widoczny dla zalogowanych]

joszq

czy na starych hałdach można pogrzebać czy teżobejmuje to rezerwat?

wodzu

można dłubac w haldzie, byle nie na scianie.

joszq

super dzięki
dobrze wiedzieć.

wodzu

właściwie rumosz ze zboczy ścian też można zbierać, byle nie uszkadzać ścian.

Krzychu

W połowie lutego nadarzyła się okazja zorganizować wypad w teren więc z powodu ostrej zimy padło na zwiedzanie królestwa Hadesa, pojechaliśmy na Miedziankę do sztolni Zofia i Teresa zrobić trochę fotek

[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
do Teresy tym razem nie weszliśmy, ponieważ działała tam już jakaś inna ekipa.

A co do zbierania minerałów, to na ścianach tych sztolni już praktycznie ich nie ma, conieco można jeszcze znaleźć pod nogami w rumoszu, ale jest zadeptane i ubłocone, trudne do wypatrzenia.
Nie mniej jednak woda w sztolni jest... Wink

ale płukanie i przeglądanie przy sztucznym świetle zajmuje sporo czasu.
Sztolnie oczywiście należą do rezerwatu i nie należy resztek wydłubywać ze ścian i siać spustoszenia, nie jestem też zwolennikiem kopania nowych szybów, lepsze efekty przyniesie przegrzebanie hałdy przed wejściem.

olek

Prawdopodobnie wybieram się do Miedzianki i chciałbym się dowidzieć gdzie najlepiej szukać i czy można znaleźć jeszcze coś oprócz malachitu i azurytu? Z tego co wyczytałem z postów o Rez. Góra Miedzianka dowiedziałem się, że warto najlepiej zahaczyć "Zofię". Czy na hałdach można też coś znaleźć? Fajnie by było o jakieś "szersze" info.

bartek.k7

Na miedziance jest bardzo dużo azurytu i malachitu, występuje tam również miedz choć nigdy nie znalazłem. Warto tam pojechać ze względu na piękny azuryt i malachit. Do sztolni nie wchodziłem to nie wiem co można znaleźć, ale ogólnie polecam odwiedzić miedziankę.

Kenny

jak będziesz na miedziance to zajrzyj do muzeum tam Ci wszystko wyjaśnią
muzeum owe znajduje się zaraz obok starej wieży szybowej (na terenie jakiegoś gminnego ośrodka)
muzeum owe prowadzi Staszek Krupa wie w zasadzie wszystko na temat lokalnych dziur
ps jeśli się nie dostaniesz do muzeum to idąc od "parkingu" w kierunku sztolni w starym kamieniołomie jest wywalona hałda powstała po udrażnianiu owej sztolni w miesiącu maju można tam znaleźć sporo ładnych azurytów i malachitów
możesz też spróbować szczęścia rozkopując stare hałdy zaraz przy asfaltowej drodze
powodzenia

olek

Dzięki za informacje Kenny i Bartek.

bartek.k7

Dzisiaj byłem na miedziance poszukałem trochę w hałdach i znalazłem piękny malachit w środku którego była pustka z kryształami azurytu

Piotr Przybyszewski

Miedzianka ma cos w sobie fascynującego. Pomimo, że od dzisiątkow lat setki osób eksplorują ten teren, zawsze przywożą nowe wrażenia - jak widać po zdjęciach zamieszczonych na forum. ostatnio oglądałem film z 1956 roku "Tajemnica dzikiego szybu" z dziecięciem Damanem Damieckim w jednej z głównych ról. Kręcono go właśnie na Miedziance. Można rozpoznać wiele miejsc z góry i widoki ze szczytu, choć niektóre sceny, np. zamek pochodzą z innej lokalizacji.

Pozdrowienia

moozg

Film o górnictwie miedzi na G. Miedzianka zrealizowany dla Centrum Geoedukacji w Kielcach

<object width="1280" height="720"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/cPgrKMWkjqc?version=3&hl=pl_PL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/cPgrKMWkjqc?version=3&hl=pl_PL" type="application/x-shockwave-flash" width="1280" height="720" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true"></embed></object>

i trochę 'making of':
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Kenny

wporzo materiał Grzesku Smile

szczególnie Staszek przebrany za średniowiecznego górnika Smile

Witek

Bardzo dobry filmik, nawet dla laika będzie zrozumiały.. Puszczę go dalej znajomym z netu. A i na blog Kamyka zajrzałem i zapisałem sobie do zakładek. Co do muzeum w Miedziance, to może przyszły rok lepiej będzie się układał na takie wyjazdy..

Geniodekt · Dołączył: 23 Lut 2016 Posty: 8 Przeczytał: 0 tematów

Witam serdecznie! Kilka tygodni temu byłem w Miedziance, a teraz znalazłem trochę czasu, by napisać kilka słów o stanowisku, jak to teraz wygląda. Generalnie na tej największej hałdzie (nr. 3 na mapce) wszystko zostało już przebrane i nie znalazłem tam nic ciekawego. Zdarza się sporo drobnych okruchów malachitu i azurytu, to wszystko. Nr. 2 na mapce to coś w rodzaju rozrytego poletka, wszystko pokryte czerwonym, hematytowym błotem. Myślę, że tam szansa na ciekawe okazy jest największa, ale bez butli i miski z wodą do bieżącego płukania znalezionych okazów nie ma co się nastawiać na fajne znaleziska. Po prostu pod warstwą błota nic nie widać.

Jestem przekonany, że dobre efekty przyniosłoby przetrząśnięcie okolicy z wykrywaczem metalu. Miejscowy gospodarz z którym rozmawiałem opowiadał o dzieciach z wioski, które wygrzebywały z ziemi ładne samorodki miedzi, zbierały to do wiadra i sprzedawały na jakichś giełdach. Ja niestety miedzi rodzimej nie trafiłem, pewnie ze względu na niezbyt kontrastowy kolor względem otoczenia, niebiesko-zielone minerały wtórne jednak lepiej rzucają się w oczy. Od tego przemiłego pana dostałem sporo ciekawego materiału z malachitem i azurytem, które niegdyś wygrzebał on niegdyś z pola i odłożył na później.

Niestety, trafiające się obecnie malachity z Miedzianki są przeważnie mocno zniszczone przez rozmaite czynniki geologiczne i antropologiczne. Tzn. trudno znaleźć fragmenty litego malachitu, takiego jak używa się w jubilerstwie. To co ja znalazłem/dostałem, to głównie kruche zlepieńce złożone z bardzo drobnych ziaren malachitu.

Feldark

Nie zauważyłem tego postu dlatego teraz odpiszę, niestety to są brednie.
Górnicy wydobywali tam właśnie malachit, azuryt czy chalkopiryt.
Miedź rodzima występuje tam w postaci mikroskopijnej, podobno odnaleziono tam kawałki miedzi rodzimej ale po max kilka milimetrów.
Także ten gospodarz musiał być chyba podchmielony złotym wywarem Wink

Te dzieci mogły co najwyżej wykopać złom, np w jaskini hematytowej jest tego pełno bo rolnicy wywalają tam śmieci, w sumie jaskinia psia też jest usyfiona od śmieci, także samorodków miedzi na pewno nie wykopywały.
Być może ów człowiek pomylił skupienia chalkopirytu z miedzią rodzimą.

Wielki

2019.05.04

Miedzianka
<iframe src="https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d2890.7459773698156!2d20.360281437140877!3d50.84612630910295!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x471781a3b972eb85%3A0x89344d9273b51589!2sMuzealna+Izba+G%C3%B3rnictwa+Kruszcowego+w+Miedziance!5e1!3m2!1spl!2spl!4v1557080836169!5m2!1spl!2spl" width="800" height="600" frameborder="0"></iframe>

Miedziana Góra
po prawej stronie, pozostałości po zwałowisku "Karol"

<iframe src="https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d1211.4269290423147!2d20.55955194474186!3d50.933283196195966!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x4718291828337559%3A0xc2f45228ab8bf6c4!2zxYHDs2R6a2EsIDI2LTA4NSBNaWVkemlhbmEgR8OzcmE!5e1!3m2!1spl!2spl!4v1557080972792!5m2!1spl!2spl" width="800" height="600" frameborder="0"></iframe>

"Na obszarze długości ok. 200m, szerokość ok.. 50-100 m pozostałości dwu szybów górniczych - zapadliska szybowe (stożkowate leje o średnicy 16 i 12 m) otoczone hałdami (usypiskowymi wysokości do 0,6 m o spłaszczonych górnych powierzchniach i stromych zboczach). Większe połnocne zapadlisko - pozostałość szybu "Stanisław", głównego szybu kopalni "Zygmunt" działającej w końcu XVIII wieku i poł. XIX wieku. Mniejszy, południowy lej - pozostałość II tzw. "szybu austriackiego"wykonanego podczas I wojny światowej. Wydobywano tu rudy miedzi, wcześniej rudy żelaza... " ustanowiony pomnikiem przyrody w 1987.10.02.
źródło: [link widoczny dla zalogowanych]

Artykuły Pawła Króla są tutaj: [link widoczny dla zalogowanych], nie udało mi się spotkać z Pawłem bo jest remont Muzeum Narodowego w Kielcach do końca maja.

Feldark

Co oni zrobili z tym muzeum, muzeum poświęcone górnictwu na Miedziance a jest o Arktyce...

Wielki

Feldark

Takm ogólnie był zawsze mniejszy kub większy bałagan, tyle razy co im mówiłem nazwy/opisy lub zalecałem inne ustawienia eksponatów to głowa mała.

jgrolik1 · Dołączył: 02 Wrz 2021 Posty: 33 Przeczytał: 0 tematów

Witam,

Czy orientujecie się czy coś sie zmienilo w sprawie zbierania (przekopywania ) hałd w Miedziance ?
Pytam, bo znalazłem taki oto artykuł i nie jestem pewien, czy nadal można na te haldy pojechać:
[link widoczny dla zalogowanych]
Ostanie posty w których pisaliście, że można były dość dawno więc chcialem sie upewnić, czy coś sie nie zmieniło.

Pozdrawiam serdecznie

Wielki

jgrolik1 · Dołączył: 02 Wrz 2021 Posty: 33 Przeczytał: 0 tematów

"Pozyskiwanie okazów minerałów, skał i skamielin w celach kolekcjonerskich - aspekty i konsekwencje prawne"

Czy gdzieś na AGH można się zapoznać z tymi niepublikowanymi materiałami? Na przykład w jakiejś czytelni?
Chętnie bym się zaznajomił z tą publikacją.

Wielki

Wielki · Wysłany: Nie 20:05, 17 Mar 2024 Temat postu: