FORUM GEOLOGICZNE

Gość

Interesuję się głazami narzutowymi. Szukam informacji na temat największych eratyków (pomniki przyrody), zwłaszcza z terenu Wielkopolski, rodzaju skały i ich obszaru macierzystego. Bardzo proszę o pomoc:)

Kenny

kolo Żarnowca przy drodze stal taki z 3m wysokosci pokazywali nam na praktykach dokladnej lokalizacji nie paminetam wiem ze to chyba jeden z wiekszych w Polsce ale to nie Wielkopolska pozdro

Gość

a wiec tak jeżeli chodzi o głazy narzutowe:

wybrzeze baltyku
"królewski głaz" obwód 20 metrów a wysokość 3,5 metra wystaj ponad poziom wody. jest to rózowy granit

pojezierze pomorskie
Głaz trygław - uzany jako pomnik przyrody nieozywionej jest to najwiekszy głaz narzutowy w Polsce (obwód 50 metrów) (wysokość 3,8 metra) (kubatura 700 m3) waga oceniana na jakies 200ton. gnejs

wielkopolska:))
Kamień w Budziejewku (obwód 20,5 metra) (wysokość 1,3) znaczna cześć znajduje sie pod ziemią jest to granitowy głaz narzutowy

Głazy koło margonina: Zaklęta karczma (obwód 13 metrów) (wysokość 2,5metra)
Zaczarowana Karoca : (obwód 7,5metra) (wysokość 1,4 metra) jest to piekny grzyb skalny. oba to głazy narzutowe.

Głaz w gołuchowie (obwód 22metry) (wysokość 3,5 metra)

chyba wszystkie przywleczona przez lodowiec skandynawski, no chyba ze sie myle prosze mnie poprawic

mam nadzieje ze pomoglem choc troche

pozdrawiam

Gość

Dzięki za informacje
Większość z tych głazów akurat znam.
Oczywiście wszystkie przyniósł lodowiec ze Skandynawii. Niestety nie mogę trafić na informacje skąd dokładnie, czyli jaki jest ich obszar macierzysty. Szukam też danych o innych głazach - pomnikach np. z okolic Gostynia, Śremu, Krotoszyna.
Pzdr Very Happy

anonimus

...a może Kościan? Jest takie miejsce gdzie składowane jest kupe takich narzutniaków prawdopodnie w celu zrobienia jakiegoś ogródka skalnego czy może jakiś inny motyw dekoracyjny. Na innym forum zamieściłem zdjęcia.
[link widoczny dla zalogowanych]
Lokalizaja przy drodze wylotowej z Kościana na Racot ostatnie zabudowania po prawej stronie. Za stacją bezynową.
Głazy naprawde sporo niektóre pewnie będą ocierały się o pomnikowe wielkości niesamowita różnorodność nie liczyłem ile ich tam będzie ale ok setki conajmniej.

Te rejony mają mają ciekawe granity poszukaj na hałdach polnych
ja bedąc tam u rodziny zawsze odwiedzam taką hałde bo w moich stronach ciężko o takie granity o takich skaleniach
[link widoczny dla zalogowanych]

Ich obszar macierzysty... każdy trzeba rozpatrywać oddzielnie
porównaj:
[link widoczny dla zalogowanych]
-akurat ten okaz nie jest z wielkopolski ale są tam podobne
[link widoczny dla zalogowanych]

Wielki

NW Polska
Znalezione na wolińskiej plaży między Międzyzdrojami a Grodnem dwa porfiry rombowe z Oslo są niecodziennym znaleziskiem wśród skandynawskich narzutniaków przewodnich w osadach polodowcowych północnej Polski. Jak dotąd znanych i opublikowanych jest około 20 miejsc występowania narzutniaków z okolic Oslo w tej części Polski. Przynależność stratygraficzna porfirów rombowych z Wolina nie jest znana, bo zostały znalezione na kamienistej półce abrazyjnej, pod klifem, w którym występują dwie gliny lodowcowe. Przeprowadzone w tym miejscu badania petrograficzne narzutniaków skandynawskich dolnej szarej gliny lodowcowej wskazują na wyraźnie północno-zachodni kierunek nasunięcia się lądolodu (50% wszystkich narzutniaków próbki nr 3 ma swoje wychodnie w zachodniej części południowego Bałtyku). Narzutniaki przewodnie obecne w tej i dwóch pozostałych próbkach pochodzą z południowo-wschodniej części Szwecji oraz niecki Bałtyku właściwego. Są to wychodnie, po których przemieszczał się transgredujący z północy lądolód zanim nie dotarł do wychodni kredy, leżących w bezpośrednim sąsiedztwie wyspy Wolin. Zastanawiający jest jednak tak wielki udział narzutniaków z sektora zachodniego łącznie z 2 porfirami rombowymi z Oslo. Czy dotarły one zakotwiczone w górach lodowych (Benn i Evans, 1998, za Donnerem, 1995) ?; a może tak liczne ich występowanie w osadach polodowcowych wiązać należy z obecnością kopuły lodowej Lagerlunda (1987, 1995)? Schulz (2003) sugeruje jeszcze transport drogą morską balastu okrętowego. Zaplanowane szczegółowe badania petrograficzne narzutniaków skandynawskich wolińskiego klifu powinny przynieść rozwiązanie tej zagadki.
autor: Maria Górska
źródło:[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

NE Polska
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Wielki

Tychów
Największym głazem narzutowym w Polsce jest Trygław (gnejs). Do połowy zakopany jest w ziemi i ciągle się zapada około 2-3 mm rocznie.
W/w głaz można zobaczyć na cmentarzu w Tychowie w Zachodniopomorskiem, 20 km na wschód od Białogardu.
Jego obwód wynosi 44 m, wysokość nad ziemią 3,8 m, pod ziemią ukryte jest jeszcze ponad 4 m głazu, jego długość to 13,7 m, a szerokość 9,3 m. Trygław ma około 700 m3 objętości i waży ok. 2000 ton.
Nazwa głazu pochodzi od imienia bóstwa pogańskich Wenedów, zwanego Trygławem, Trygłowem lub Trzygłowem. Posiadał bowiem trzy głowy, które symbolizowały władzę jaką ma nad ziemią, niebem i światem podziemnym.

Było oberwanie chmury :( więc mało fotek.
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Link:
[link widoczny dla zalogowanych]

Gość

Wielki

Tarnów
Głazy narzutowe „Trojaczki” przytransportowane przez lądolód w czasie jednego ze zlodowaceń południowopolskich. Głazy te są najprawdopodobniej fragmentami jednego, większego głazu. Największy z nich ma obwód 10,2 m, co stawia go na drugim miejscu pod względem wielkości wśród głazów narzutowych znajdujących między maksymalnymi zasięgami zlodowaceń środkowopolskich i południowopolskich. Głazy pochodzą najprawdopodobniej z granitoidowego masywu Arnö w środkowej Szwecji. W 2002 r. głazy objęto ochroną prawną.
Cały opis wydobycia tych głazów znajdziecie tutaj [link widoczny dla zalogowanych]

Głaz polodowcowy przy Al. Tarnowskich u zbiegu z ul. Zuchów.
wys.150 cm, obw. 275 cm. Znaleziony na miedzy śródpolnej. Głaz zbudowany jest ze skandynawskiego granitu rapakiwi

anonimus

Nie tylko rejon Podkarpacia posiada głazy z wcześniejszych zlodowaceń. Ciekawie wygląda ta kwestia w Sudetach....
W czasie zlodowacenia środkowopolskiego lodowiec zatrzymał się dlużej na lini SUB który stanowił wyrażną przeszkode. Na skutek tego postoju wytopiły się w lodowca głazy i zostały zdeponowane na relatywnie niewielkiej przestrzeni. Pozostałościa po tym jest obecnie las miedzy Świebodzicami a Mokrzeszowem w którym znajduje się liczne skupisko głazów narzutowych. Największe nich są przy samej drodze którą wiedzie czarny szlak. Łącznie jest ich ok 90 różnej wielkości od małych po takie kwalfikujące się pod ochrone prawną (na Dolnym Śląsku jest to 3m).

Wielki

Głazy narzutowe na Górnym Śląsku - artykuł w pdf-ie [link widoczny dla zalogowanych]
Mapka i lokalizacja głazów narzutowych (pomników przyrody) [link widoczny dla zalogowanych]

lukazs

Głaz narzutowy, prawdopodobnie gnejs, przy wejściu do Parku Miejskiego, od strony ulicy: Kardynała Wyszyńskiego. Data objęcia ochroną 21.05.1960. Średnica głazu nie przekracza 6 metrów. Obok chronionego głazu ustawiono mniejsze, a do jednego z nich przymocowano tablicę z wierszem Jana Nowaka Kwadratowy

z 1925 roku.
Chroniony głaz nie posiada wyraźnych rys wleczenia przez lodowiec, jego powierzchnia jest wyraźnie nadwietrzała, pokryta porostami a przede wszystkim brudna (to nasze śląskie powietrze jest pełne sadzy, ponadto głaz znajduje się przy wejściu do parku, tuż przy ruchliwej drodze T.Góry-Gliwice), w jednym tylko miejscu jest on pęknięty, krawędzie szczeliny są również zwietrzałe więc raczej nie jest "nowa", w jednym miejscu widać trochę świeższej skały, zauważyć można beżowe lub lekko pomarańczowe tło skalne.
Chroniony głaz narzutowy:

[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

Znajdujący się naprzeciw mały "skalniaczek". Na największym z głazów, poza wierszem, zauważyć można teksturę kierunkową i ślady wietrzenia mechanicznego (eksfoliacja ?). Cokół utworzony jest z różnorodnych skał krystalicznych (granit, porfir, gnejs i kwarcyt)

[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

Lokalizację głazu zaznaczono czerwoną kropką:

[link widoczny dla zalogowanych]

Piotr Przybyszewski

Fajny. Widać na min rysy wleczeniowe, c zy wypolerowany na glanc?

Pozdrowienia
Piotr Przybyszewski

Pragmatyk · Dołączył: 25 Wrz 2008 Posty: 10 Przeczytał: 0 tematów

Wielkopolska:
Poznań - dwa głazy eksponowane przy Instytucie Geologii UAM i budynku Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych (od ul. Dzięgielowej).
Oba przywiezione z wielkopolskich kopalni węgla brunatnego.

Gość

Więcej na temat Trygława na
[link widoczny dla zalogowanych]
Posiadam kilka fotek tego głazu. jeżeli ktoś by chciał to proszę pisać. W razie potrzeby mogę zrobić jeszcze więcej:)

Łukasz

Kenny

eee bardziej mi się podoba ten tekst ..

"Jest to granitowy, ciemnoszary, miejscami czarny głaz gnejsowy złożony z szarego kwarcu, żółtawo- szarego skalenia, czarnego łuszczyka i wielu granitów."

Gość

heheheh no popieram

Meis

również zajmuje się eratykami i ich dokumentacją. Klasyfikację opieram na eratykach powyżej 80cm. Dokładnie to udało mi się zlokalizować ( nanieść na mapę oraz rozpoznać petrograficznie ) :
1.Powiat Kościerski - 48 sztuk
2.Powiat Starogardzki - 26 sztuk
3. Powiat Kartuski - 23 sztuk
ciągle zajmuję się aktualizacja i wyszukiwaniem nowych głazów narzutowych. Na I Interdyscyplinarnej konferencji Archeologiczno-Geologicznej zaprezentowałem rezultat moich badań.

moozg

skoro sie pochwaliles to teraz przedstaw te wyniki naszemu gronu, najlepiej bogato ilustrowane Smile

Meis

Powiat Kościerski :
Liczba głazów narzutowych - 48
Maksymalny rozmiar - 4,10 m
Średni rozmiar - 1,35 m
Najczęstsza skała - Granit sztokholmski,
Granit Sala
[link widoczny dla zalogowanych]

Powiat Starogardzki :
Liczba głazów narzutowych - 26
Maksymalny rozmiar - 2,70 m
Średni rozmiar - 1,40 m
Najczęstsza skała - Granit Upsala,
Granit Sala
[link widoczny dla zalogowanych]

Powiat Kartuski :
Liczba głazów narzutowych - 23
Maksymalny rozmiar - 1,65 m
Średni rozmiar - 1,20 m
Najczęstsza skała - Granit Vånevik,
Granit sztokholmski
[link widoczny dla zalogowanych]

Tak w skrócie ... Smile

dawidos · Dołączył: 25 Gru 2005 Posty: 180 Przeczytał: 0 tematów

Witam!

W najnowszym Przeglądzie Geologicznym jest świetna przeglądówka - mini-atlas eratyków przewodnich - gorąco polecam: [link widoczny dla zalogowanych]

Przy okazji chciałbym zadać pytanie odnośnie alandzkich: granitów rapakivi i porfirów kwarcowych. Jakie wieku są owe skały? Jak nazywa się ich macierzysta formacja? Są może różnego wieku i zaliczają się do różnych formacji, czy może jednak występuję naprzemiennie? Wiadomo coś o ich dokładniejszej genezie? Byłbym wdzięczny za jakiekolwiek informacje, linki, odnośniki do literatury.

Pozdrawiam, Dawid

Sędzisław · Dołączył: 09 Mar 2006 Posty: 28 Przeczytał: 0 tematów Skąd: Dolny Śląsk

Witam. Rapakivi są mi znane jedynie z tej strony [link widoczny dla zalogowanych] Pewnie jest to link znany wszystkim, ale na wszelki wypadek podaję Wink

Przy okazji chciałem się z wszystkimi przywitać. Z zawodu jestem chemikiem, z zamiłowania turystą, co wiąże się z geologią bo lubię wiedzieć o co się potykam. Pracowałem ponadto kilka lat w kamieniołomach, na szczęście jako ochroniarz środowiska.

Wielki

Ten link chyba już był, ale powinien być tutaj :)
Piotr Czubla, Dariusz Gałązka, Maria Górska - Eratyki przewodnie w glinach morenowych Polski [link widoczny dla zalogowanych]

mareke · Dołączył: 17 Lis 2011 Posty: 1 Przeczytał: 0 tematów

Witam! Chciałem napisać artykuł na temat pomnika przyrody w Jeleniej Górze- "zeolizowane głazy narzutowe". W internecie jest bardzo mało informacji na ten temat, zwykle jest tylko krótka notka, gdzie ten pomnik przyrody się znajduje. Chciałbym wiedzieć o czym piszę, dlatego szukam definicji eolizacji, której nie mogę znaleźć w internecie ani w encyklopediach które posiadam. Nie posiadam fachowej literatury, ani nie mam do niej dostępu, dlatego bardzo proszę o w miarę prostą(taką dla amatora) definicję.

Jakub Niebieszczański · Wysłany: Nie 19:06, 18 Mar 2012 Temat postu:

Witam. Mam jedną uwagę jako archeolog i jedna informacje jako geolog Smile

Uwaga archeologiczna dotyczy Trygława wspomnianego przez Wielkiego. Mianowicie to nie bóstwo Wenedów - gdyż istnieje przepotężna literatura dotycząca powiązania Wenedót/Wenetów z terenami dzisiejszej Polski, lecz w większości kończy się na domysłach i spekulacjach bez potwierdzenia w materiale archeologicznym, a jedynie bazując na micie o hiperborejczykach czy innych kronikach niejasno opisujących tereny Europy Środkowej. Nazwałbym to po prostu Słowiańskim bóstwem bez odniesienia do etnosu Wink

Druga rzecz to pewien artykuł P. Czubli, D Gałązka i M. Górskiej w przeglądzie geologicznym z 2006 roku (vol 53, nr 3) o tytule "Eratyki przewodnie w glinach morenowych Polski". Bardzo pomocny w identyfikacji i lokalizowaniu drogi nasunięć lądolodu. Polecam.

Jakub Niebieszczański · Wysłany: Nie 19:12, 18 Mar 2012 Temat postu:

PRzepraszam najmocniej, nie doczytałem drugiej strony rozmowy... Widzę że eratyki w glinach już zostały tutaj zamieszczone...

Wielki · Wysłany: Nie 21:17, 18 Mar 2012 Temat postu:

Rudydzikus · Dołączył: 02 Kwi 2012 Posty: 7 Przeczytał: 0 tematów

Czy znalazł ktoś zwas jakieś okazy minerałów wśród Głazów i otoczaków na niżu?? ( teoretycznie jest to możliwe, materiał skalny pochodzi ze skandynawi)

achtung3 · Dołączył: 28 Gru 2013 Posty: 4 Przeczytał: 0 tematów

Jak widzę, autor tematu interesuje się głazami narzutowymi. Na Śląsku, w Raciborzu też jest dość duży głaz narzutowy. Jest także pomnikiem przyrody. Składa się z granitu, kwarcu i skalenia. Znaleziono go w okolicach Kotliny Raciborskiej, z tego, co dziadkowie mi mówili, to jeszcze przed wojną. Polecam odwiedzić Racibórz i zobaczyć na własne oczy. Głaz znajduje się na Placu Wolności.

renive · Dołączył: 26 Maj 2014 Posty: 6 Przeczytał: 0 tematów

Odnośnie terenu wielkopolski, w moich okolicach (Konin), znajduję się dość sporawy "Olbrzym Anielewski". Jak do niego dotrzeć jest pokazane na tej stronie.

Darth-Trix · Dołączył: 22 Wrz 2015 Posty: 1 Przeczytał: 0 tematów

Witam Państwa, pozwolę sobie podpiąć się do tematu Smile

Piszę ponieważ poszukuję pomocy z zidentyfikowaniem tożsamości pewnego Warszawskiego głazu narzutowego.
Na Ursynowie w okolicach parku Romana Kozłowskiego stoi sobie wielki różowy głaz noszący dumną nazwę "Głazu Ursynowskiego".
Niby wszystko pięknie, ale niestety jedyne informacje które o nim znajduję to:
"Granit różowy średnioziarnisty. Jeden z największych głazów narzutowych w Warszawie. Obwód 9,6 m".

Jako pomnik przyrody nosi numer ewidencyjny gminy 207.

Czy ktoś z was, posiadający w tym temacie wiedzę większą ode mnie, mógłby mi w paru zdaniach opisać, skąd przybył (bo, że ze Skandynawii niesiony przez lodowiec to wiem), jak się tu dostał (jest może gdzieś ewidencja skąd wydobyto poszczególne głazy np. przy budowie metra itp) oraz co oznacza tajemnicza nazwa "Granit różowy średnioziarnisty" (czyli czym się różni od byle gnejsu). Gdyby dało się po zdjęciach zidentyfikować też 2 mniejsze głazy stojące tuż obok było by super Smile

I ostatnie pytanie: Czym jest wielka rysa (takie wgłębienie na długość głazu) widoczna na jednym ze zdjęć. Czy to pozostałość po lodowcowym autostopie?

Zdjęcia (znalezione w internecie):
[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

[link widoczny dla zalogowanych]

Za wszelką pomoc serdecznie dziękuję i proszę o łaskawe traktowanie żółtodzioba jakim jestem w tych tematach.
Pozdrawiam, Darth-Trix.